Motorbestuurders word almal een of ander tyd afgetrek deur die metropolisie. Min motoriste verstaan egter wat hulle regte in so ‘n ontmoeting met ‘n metropolisieman of -vrou is.
Identifiseer jouself:
Dit is eerstens belangrik om daarop te let dat ‘n polisiebeampte die reg het om enige motor ter enige tyd te stop. Indien jy gestop word kan die polisiebeampte van jou verwag om jou identiteit en in sommige gevalle ‘n adres te voorsien.
Kragtens die Nasionale Padverkeerswet het ‘n verkeersbeampte die gesag om ‘n bestuurslisensie van ‘n motoris aan te vra. Dit is wet dat motoriste hulle lisensies byderhand moet hou wanneer hulle bestuur. In sommige gevalle kan die motoris ook die lisensie gaan wys aan ‘n polisiebeampte by ‘n polisiestasie binne sewe dae na die voorval.
Identifiseer die metropolisielid:
Dit is belangrik om te weet dat jy dan ook die reg het om vir die polisiebeampte se identiteit aan te vra. Die beampte moet ter alle te sy aanstellingsertifikaat en/of identiteitsdokument byderhand hê. Jy het dan die reg om die beampte te vra om hom- of haarself te identifiseer. Al het die beampte uniform aan kan identiteit steeds aangevra word.
Die Strafproseswet stel dit baie duidelik dat ‘n polisiebeampte wat weier om hom- of haarself op so ‘n wyse te identifiseer, onregmatig handel. Derhalwe sal enige verdere aksies deur die beampte teenoor die motoris as onregmatig beskou kan word kragtens die Wet indien hy/sy weier om hom-/haarself te identifiseer op ‘n geldige wyse.
Alkohol:
“No person shall refuse that a specimen of blood, or a specimen of breath, be taken of him or her”: Artikel 65(9) van die Nasionale Padverkeerswet stel dat geeneen mag weier om ‘n bloed- of asemmonster te gee ten einde vir alkoholvlakke te toets nie. Indien ‘n persoon wel weier kan hy of sy gedwing word om die nodige monster te gee nadat arrestasie plaasgevind het en ‘n dossier geopen is.
Die metropolisiebeampte mag dan van jou versoek om in ‘n blaasmasjien te blaas. Jy as motoris het die reg om te vra dat die masjien voor jou uit geseëlde verpakking gehaal word voordat jy daarin blaas. Dit verseker dat daar geen kullery plaasvind rakende die asemtoets nie.
Waar die masjientjie daarop dui dat jy wel onder die invloed bestuur sal die beampte jou mag arresteer. Jy sal daarna na die naaste distriksgeneesheer neem waar ‘n bloedtoets gedoen sal word. As motoris mag jy nie weier om die bloedtoets te ondergaan nie en die beamptes mag in die geval van weiering die redelike en nodige geweld gebruik om te verseker dat die bloedmonster verkry word.
Arrestasies:
In die geval van arrestasie moet jou regte onmiddelik aan jou deurgegee word. Daarna moet jy dadelik na ‘n polisiestasie geneem word. Vir ‘n polisiebeampte om met ‘n motoris in die polisiekar rond te ry vir onnodige verlengde tydperke is onaanvaarbaar.Moet nooit arrestasie teenstaan nie.
Onpadwaardige motors:
‘n Polisiebeampte mag beveel dat ‘n onpadwaardige motor se gebruik onmiddelik gestaak word. Die motoris kan moontlik dan aanvra om die motor vir sekere tyd nog te gebruik of om net ‘n bepaalde bestemming te bereik voordat die gebruik gestaak word.
In die geval van arrestasie het die gearresteerde ‘n reg om binne 48 uur voor die hof te verskyn nada thy/sy inhegtenis geneem is. In meeste gevalle het die gearresteerde die reg om vir borg aansoek te doen by die polisiestasie. Slegs waar ernstige misdade ter sprake is sal die borgaansoek slegs in ‘n hof aangehoor kan word.
Deursoekings:
‘n Fisiese ondersoek van ‘n vrou mag nie deur ‘n manlike beampte uitgeoefen word nie en vice versa. Jy is geregtig om dit so te stel aan die teenwoordige offisier.
Die Grondwet verbied enige arbitêre deursoeking van jou as mens, jou eiendom en jou besittings. Indien jy deur ‘n polisiebeampte gestop is vir ‘n geldige rede (jy word verdink van ‘n misdaad ens.) dan mag ‘n landdros ‘n hofbevel uitreik wat ‘n deursoeking magtig.
Beamptes mag egter ter enige tyd karre deursoek tydens ‘n gemagtigde padblokkade.
Indien jy onregmatige gearresteer is, kontak gerus vir Hurter Spies Ing. om jou by te staan met die instel van ‘n eis.